Financiële aandachtspunten bij samenwonen

Samenwonen markeert een nieuwe levensfase, waarin het belangrijk is om niet alleen praktische zaken, maar ook financiën goed te regelen met je partner. Het ontbreekt echter aan automatische juridische bescherming bij samenwonen. Om onvoorziene situaties te voorkomen, is het verstandig om duidelijke afspraken te maken. Hieronder volgen enkele cruciale aandachtspunten om je financiën tijdens het samenwonen in goede banen te leiden.

Geen vanzelfsprekend recht op de woning bij samenwonen

Bij het intrekken bij je partner krijg je niet automatisch eigendomsrechten op de woning, noch het recht om deze te huren. Het recht op de woning hangt af van wie het koop- of huurcontract heeft getekend. De persoon die het contract heeft ondertekend, behoudt het recht om in de woning te blijven in geval van een onverhoopt einde van de relatie. De andere partner moet dus op zoek naar alternatieve woonruimte. Voor meer zekerheid kun je jezelf laten inschrijven als medehuurder of deels eigenaar worden van de woning, hetgeen je moet regelen bij de notaris.

Controleer je overlijdensrisicoverzekering

Samenwonende partners moeten goed kijken naar de polis van hun overlijdensrisicoverzekering (ORV), ongeacht het bestaan van een samenlevingscontract. Standaard zijn de weduwe/weduwnaar en de kinderen van de overledene de begunstigden van de ORV. Echter, de samenwonende partner wordt hierin niet automatisch meegenomen. Dit kan problemen veroorzaken als je in de toekomst zelf de hypotheeklasten niet meer kunt dragen. Controleer daarom je polis en pas deze indien nodig aan.

Denk aan het partnerpensioen

Bij het overlijden van een van de partners vóór het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd, heeft de langstlevende partner niet altijd recht op een uitkering van het pensioenfonds van de overleden partner. Om dit recht te hebben, moeten partners elkaar actief aanmelden als zodanig bij het eigen pensioenfonds. Vaak wordt de aanmelding alleen geaccepteerd als er een notariële samenlevingsovereenkomst bestaat.

Als samenwonende partners uit elkaar gaan en ze hebben zich als partners aangemeld bij het pensioenfonds, is het van belang om te controleren hoe het opgebouwde ouderdomspensioen verdeeld wordt. Niet alle pensioenuitvoerders verdelen dit automatisch, terwijl dit bij geregistreerde partners of getrouwden wel het geval is. Indien het pensioenfonds niet meewerkt aan de verdeling, moeten partners dit onderling regelen.

Partners niet automatische erfgenamen

Bij samenwonen zijn partners niet automatisch elkaars erfgenaam. Dit kan aanzienlijke gevolgen hebben. Officiële partners mogen bijvoorbeeld tot € 723.526 (2023) belastingvrij erven, terwijl dit bedrag slechts € 2.418 is voor niet-officiële partners. Om dit te voorkomen, is het opstellen van een notarieel samenlevingscontract en testament, waarin partners elkaar benoemen als erfgenaam, essentieel. Voor de Belastingdienst ben je elkaars erfgenaam als je minstens 6 maanden voor het overlijden aan bepaalde voorwaarden voldoet, zoals beide ingeschreven staan op hetzelfde adres, een notarieel samenlevingscontract met wederzijdse zorgverplichting hebt en geen andere partner erfgenaam is, beiden meerderjarig zijn en jullie geen bloedverwanten in de rechte lijn zijn.

Verblijvingsbeding voor de woning

Indien er geen testament is opgesteld, is het verstandig om een verblijvingsbeding in het notariële samenlevingscontract op te nemen. Dit houdt in dat gemeenschappelijke goederen na overlijden overgaan op de partner. Dit is vooral van belang als beide partners samen een huis hebben gekocht. Let op dat met alleen een verblijvingsbeding het privévermogen, inclusief mogelijk de woning, naar andere erfgenamen kan gaan.

Samenvattend kunnen samenwonende partners veel risico’s verminderen door het opstellen van een samenlevingscontract bij een notaris. Voor advies over verzekeringen, pensioen of hypotheken kun je altijd bij ons terecht. We helpen je graag verder.